ساختمان دف

آیا میدانید ساختمان دف به چه صورت است؟

کلاف اصلی دف، بدنه‌ای استوانه‌ شکل و کوتاه از جنس چوب است که در یک طرف آن استوانه، پوست حیوانات یا پلاستیک کشیده شده‌است (بهترین نوع دف، با پوست حیوانات و در فصل بهار ساخته می‌شود. ) ابتدا و انتهای قاب اصلی با برش زاویه‌دار (اصطلاحاً برش فارسی) به هم چسبیده می‌شوند و ضخامت یک سمت از کلاف با تراشیدن چوب کمتر شده و پوست با سریش روی این لبه می‌چسبد و باگل میخ محکم می‌شود.

ساختمان دف را می‌توان به اجزای زیر تقسیم کرد:

1- کلاف اصلی

2- پوست

3- حلقه ها

4- گل‌میخ‌ها

آشنایی با ساختمان دف

کمانه

کمانه حلقه‌ای چوبی است با عرض پنج الی شش و نیم سانتی است. دلیل تفاوت در اندازه دستان نوازندگان این ساز است و اینکه این ساز برای دستان خانم‌ها نیز مناسب باشد. با دایره‌ای به قطر پنجاه الی پنجاه وپنج سانتی‌متر که کمتر به اندازه‌های کوچکتر یا بزرگتر دیده می‌شود. ضخامت چوب از طرف پوست، به دو الی سه میلیمتر و از طرف پشت به صد و پنج  سانتی‌متر می‌رسد. در صورتی که کمانه به شکل دایره ساخته شده و از تقارن کامل برخوردار باشد و پوست از دو طرف یکسان کشیده شود، ساز صدای بسیار مطلوبی خواهد داشت. روی قسمت پشت چوب، یک فرو رفتگی ایجاد می‌گردد که محل اسقرار انگشت شست می‌باشد و اصطلاحاً آنرا شستی می‌گویند.

کمانه دو گونه است

کمانهٔ یک‌کمه

از چوبی با قطر صد و پنجاه سانتی‌متر تهیه می‌شود. دو سر چوب را طوری به یکدیگر متصل می‌کنند که به شکل دایره شود. این نوع کمانه، کمتر بر اثر فشار پوست کج می‌شود و از نظر وزن، نسبت به نوع دیگر، سبک‌تر است.

کمانهٔ دوکمه

از دو چوب با قطری در حدود نیم سانتی‌متر که روی هم پرس شده‌اند ساخته می‌شود. این نوع کمانه سنگین‌تر ، اما در برابر فشار پوست مقاوم‌تر است.

پوست مصنویی

پوست مصنوعی نسبت به پوست‌های طبیعی خواصی دارد که از جملهٔ آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

1- داشتن کوک ثابت

2- قابلیت کوک با نت برای هر دف معین

3- یک‌دستی ضخامت سطح پوست دف

4- یک‌دستی کشش و یک‌دستی مواد سازنده در کل پوست

5- عدم جذب رطوبت در نتیجهٔ عدم تغییر حالت بر اثر آن

6- عدم تغییر کوک در حال اجرا

7- تاب برنداشتن کمانه به دلیل کشش یکسان پوست

8- صدای استانداردشده همانند سازهای ارکستر و سمفونیک

9- تجزیه نشدن توسط باکتری‌ها و میکروب‌ها

10- نداشتن بوی نامطبوع

11- عدم ایجاد بیماری و حساسیت

12- عدم افت ارزش ساز به دلیل عدم افت کیفیت پوست آن

13- پرطرفدارتر از سازهایی با پوست طبیعی

پوست طبیعی

برای ساختن دف با پوست طبیعی، از پوست حیواناتی همانند گوسفند، بز، آهو و میش استفاده می‌گردد. پوست مناسب پوستی است که کهنه باشد. برای امتحان، اگر به پوستی آب بزنیم و از آن بوی نامطبوع ساطع نشود، پوست کهنه است.

پوست باید به خوبی دباغی شده باشد، یعنی ضخامت تمام نقاط آن یکسان باشد. برای دباغی پوست نباید از موادی همانند آهک که در صنایع چرم سازی به کار می‌رود، استفاده شود. بلکه باید در آب خوابانده شود و به مرور زمان موها را از پوست جدا نمود. آهک و مواد شیمیایی که در چرم سازی به کار می‌رود، چربی پوست را از بین می‌برند و در صدای آن تأثیر بدی می‌گذارند.

پوست دف را نباید خیلی گرم کرد چون احتمال پاره شدن پوست وجود دارد. در ضمن، ممکن است در اثر کشیدگی زیاد پوست، کمانه کج شود. گرم کردن پوست، باعث خشک شدن چربی پوست شده و ساز را بد صدا می‌کند. حتی‌الامکان نباید به پوست دف آب زد؛ چراکه در درازمدت، بر کیفیت صدای آن اثرگذار است.

اجزای دف

اگر پوست دف بر اثر گرمیِ هوا یا آفتاب بسیار کشیده شود، می‌توان آن را از طرف پوست روی زمین صاف یا موزاییک‌شده گذاشت تا رطوبت زمین را آهسته‌آهسته به خود جذب کند.

پوست را نباید روی آتش گرم کرد. برای گرم کردن پوست باید از هوای خشک، آفتاب یا تشک برقی استفاده کرد. اگر هیچ‌کدام از موارد در دسترس نبود، ناگزیر از هیتر برقی یا آتش استفاده می‌شود. در این روش، احتمال وقوع شوک حرارتی ، پاره شدن پوست، خشک شدن چربی پوست و در نهایت پاره شدن پوست را به همراه دارد. برای جلوگیری از این مورد، باید دف را به فاصله مناسبی از آتش گرفت. باید دف را دایماً بر روی حرارت بچرخانیم تا پوست بتدریج منقبض شود. با دست دما را کنترل می‌کنیم و اگر در جایی دمای پوست از حد مطبوع بیشتر باشد، دف را به صورت رفت و برگشتی (بادبزنی) حرکت می‌دهیم تا آن جایی که دف انقباض لازم را کسب کند.

حلقه‌ها

در جدار داخل کمانه، میخ‌ها قلاب مانندی تعبیه می‌گردد که روی آنها حلقه‌های فلزی سه تایی یا چهارتایی و با فاصله سه سانتی‌متر از پوست و یک سانتی‌متر از دسته پهلویی نصب می‌گردند. این حلقه‌ها را با نام دیگری چون جلاجل نیز می‌شناسند.

خرید کتاب خودآموز دف با قیمت استثنایی

چگونگی ساختمان دف

گل میخ‌ها

به منظور مهار کردن و نگاه داشتن پوست روی کمانه در قسمت پشت، روی ضخامت ۵/۱ سانتی‌متری، کمانه پوست را به وسیلهٔ میخ‌های سر تخت شبیه به پونز مهار می‌کنند.

گام چیست 
تعریف ساده گام این است که اگر از یک نت شروع کنیم به همان نت برسیم یک گام را طی کرده ایم. مثال :دو ر می فا سل لا سی دو
ضرب چیست ؟

اگر تا حالا به یک اهنگ گوش داده باشید به این نتیجه رسیده اید که همراه با ریتم (وزن موسیقی) یا با دست یا با پا یا با گردن یا با کمر اهنگ را همراهی میکنید شاید هم همه را باهم حرکت بدهید که دراین صورت دیگر همراهی با موسقی نمی باشد و رقص نام دارد. خوب این حرکت ها همان وزن موسیقی یا ضرب نام دارد.

ولی برای اینکه یک واحد همگانی برای ضرب داشته باشیم ضرب را تعریف میکنیم که : پاشنه پای خود را روی زمین بگذارید و نک پنجه ها را بالا بیاورید.

ضرب از اینجا شروع می شود که : در تقریبا یک ثانیه پنجه پای خود را به زمین بزنید(نیم ضرب) سپس به جای اول خود برگردانید(نیم ضرب دیگر که در کل یک ضرب می شود.)

ارزش های نتی

۱- نت گرد : ارزش این نت چهار ضرب متوالی است یعنی باید یک نفس نت چهار ضرب را زد و شکل ان در درس اول کتاب شیوه نی نوازی موجود است که شکل ان به صورت یک بیضی افقی (خوابیده) تو خالی است .

۲- نت سفید : ارزش این نت دو ضرب متوالی می باشد و شکل ان نت گرد با یک دم عمودی اضافه است .

۳- نت سیاه : ارزش این نت یک ضرب می باشد و شکل ان یک نت سفید توپر است .

۴- نت چنگ : ارزش این نت نصف (۲/۱) ضرب است و شکل ان نت سیاهی است که در انتهای دم ان یک دمچه متصل وجود دارد و اگر دو تا از انها کنار هم قرار گیرند با یک خط افقی به دم هم وصل می شوند . نت دولا چنگ : ارزش این نت ربع ضرب (۴/۱) است یا به عبارت دیگر نصف نت چنگی است که دوتا نت چنگ است.

نت ها در حقیقت اشکالی هستند برای اندازه گیری زمان کشش اصوات. برای انجام این منظور این شکل نت هاست که میزان کشش هر صدا را مشخص می کند.

قدم

به هر رفت و برگشت پا یک قدم گویند هر یک قدم برابر با یک ضرب (Beat) می باشد.

توجه داشته باشید که سرعت قدم ها در طول یک قطعه موسیقی معولا ثابت است ،برای مثال اگر طول زمان یک قدم برابر با یک ثانیه باشد نوازنده باید تا آخر قطعه این سرعت را نکاه دارد.سرعت قدم ها معمولا در ابتدای یک قطعه توسط Tempo و یا کلمات خاص به نوازنده اعلام می شود.

نکته

سکوت ها دقیقا کاربردی مانند نت ها دارند با این تفاوت که نوازنده با دیدن سکوت از طنین هر نتی جلوگیری می کند و صرفا سکوت اجرا می کند.

نت سه لاچنگ ،چهارلاچنگ و… هم به ترتیب ۸/۱،۱۶/۱و…. است .

خطوط حامل چه هستند ؟

خطوط حامل پنج خط می باشند (البته قابل افزایش هم می باشند)که اگردرس های کتاب را نگاه کنید نت ها برروی انها سوار می شوند

میزان چیست ؟ خط هایی عمود بر خط حامل که موسیقی را به قطعات با ضرب های مساوی تقسیم می کند

برای آموزش نت خوانی دف در ابتدای کار باید با شکل نت ها و ارزش زمانی آن ها آشنا باشید. حرکت چپ در دف جزء یکی از ضربه های سخت ساز دف می باشد.

ازاینکه وقت شریفتان را با خواندن این مقاله در خدمت ما میگذارید نهایت تشکر را داریم.

دفتر دکوراسیون داخلی دکورات